Jak pozbyć się rdestowca? Rdestowiec japoński to roślina groźna dla przyrody i twojego ogrodu. Sprawdź, jak ją zwalczyć i co stosować

Inwazyjne gatunki roślin potrafią uprzykrzyć życie każdemu ogrodnikowi, ale są wśród nich też takie, które zwiastują naprawdę duże kłopoty. Należy do nich między innymi rdestowiec ostrokończysty, nazywany też rdestem japońskim (też: rdestowiec japoński, Reynoutria japonica). Roślina znajduje się nawet na liście obcych gatunków inwazyjnych stwarzających zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionych na szeroką skalę (Dziennik Ustaw 2022, Poz. 2649). Dlatego podlega zakazowi sprzedaży, rozmnażania i wprowadzania do środowiska naturalnego. Podobne i równie groźne, ale na razie mniej rozpowszechnione są też rdestowiec sachaliński i rdestowiec pośredni (rdestowiec czeski).

Wysokie, ulistnione pędy oraz atrakcyjne, białe kwiatostany tej rośliny wyglądają niezwykle efektownie, nich nie zwiedzie nas ich uroda, gdyż rdestowiec to potwór w owczej skórze. Jeśli gdzieś już się pojawi, jego usunięcie będzie niezwykle trudne, a walka z nim może potrwać kilka lat. Jak pisze Katarzyna Zawada w artykule opublikowanym w portalu strefaagro.pl:

Wypiera rodzime gatunki, sieje spustoszenie nawet w miejskiej architekturze. Korzenie sięgające kilku metrów pod ziemią mogą naruszać fundamenty budynków lub nawierzchnie dróg.

Rdestowiec ostrokończysty jest okazałą byliną, która w sezonie wegetacyjnym rośnie bardzo szybko i w krótkim czasie osiąga nawet 3-4 m wysokości. Części naziemne rdestowca zanikają na zimę i co roku wiosną odrastają. Jego pędy są grube, wzniesione i gładkie. Powierzchnia ma czerwone przebarwienia. W środku są puste i drewnieją u podstawy, natomiast w górnej części łukowato przewieszają się na zewnątrz. Na całej długości pokrywają je rosnące naprzemiennie w jednej płaszczyźnie duże, zielone, szerokojajowate liście, osadzone na krótkich ogonkach.

Późnym latem (sierpień-wrzesień) z kątów liści wyrastają gęste, wiechowate, częściowo wzniesione kwiatostany. Są one złożone z licznych, drobnych, kremowobiałych kwiatów o przyjemnym, słodkawym zapachu. Kwiaty są miododajne i to właśnie jeden z powodów sprowadzenia rośliny do Europy. Ostatecznie przedsięwzięcie skończyło się jednak porażką, gdyż zalety rdestowca jako rośliny miododajnej nikną w obliczu szkód, jakie może wyrządzić w środowisku naturalnym i w ogrodach.

Sprawdź też: Te popularne rośliny ogrodowe są trujące! Zobacz, na co uważać

A rdestowiec może dużo. Pod ziemią rozwija długie, szybko rosnące kłącza i rozłogi, dzięki którym rozrasta się w gęste, duże łany i kępy, kolonizując coraz większy obszar. Kłącza mogą rozrastać się nawet w promieniu 10-20 m od rośliny matecznej, wrastając na 3 m w głąb gleby. Są przy tym tak silne, że potrafią uszkadzać chodniki i betonowe elementy konstrukcyjne. Roślina wykazuje też niebywałą zdolność regeneracyjną, gdyż może odradzać się nawet z 1-centymetrowego kawałka kłącza, pozostawionego w ziemi (do ogrodu trafia czasem z zanieczyszczoną ziemią).

Wszystko to sprawia, że walka z rdestowcem jest niezwykle trudna. Ręcznie nie da się wykopać wszystkich jego korzeni, bo rosną głęboko i szeroko. Jednorazowe ścięcie pędów też nie przyniesie rezultatu, gdyż te bardzo szybko odrosną. Roślina nie jest też szczególnie wrażliwa na środki chwastobójcze, dlatego chemia również niewiele tu pomoże. Jeśli więc mamy tego pecha, że rdestowiec pojawił się w naszym ogrodzie, musimy podjąć z nim zdecydowaną walkę, wykorzystując do tego celu wszystkie dostępne metody.

Zwalczanie rdestowca należy zacząć jak najszybciej, gdyż łatwiej pozbyć się małych roślin niż dużych egzemplarzy. Wiosną, w maju, kiedy tylko pojawią się młode pędy, trzeba je ściąć lub skosić, powtarzając zabieg regularnie, nawet do 6-8 razy w sezonie (optymalna wysokość roślin do ścięcia to ok. 40 cm). To pozwali osłabić roślinę, bo ścięte pędy nie rozwiną liści, a tym samym nie dostarczą roślinie substancji odżywczych. Jeśli to możliwe, miejsce po wycince warto też okryć grubą, czarną folią budowlaną, która ograniczy rozwój rośliny (ale też wszystkich innych, o czym należy pamiętać).

Uwaga: świeżo ściętych pędów nie wolno układać na ziemi ani wrzucać na kompost, bo one też mogą się ukorzenić. Jeśli nie bardzo wiemy, co z nimi zrobić, przed kompostowaniem dokładnie wysuszmy je na słońcu (np. rozłożone na folii) lub mocno rozdrobnijmy. Jeśli w naszej miejscowości dozwolone jest spalanie odpadów roślinnych, wysuszony rdestoweic możemy też spalić.

W razie potrzeby wycinkę pędów rdestowca możemy połączyć z ochroną chemiczną, polegającą na zastosowaniu silnego herbicydu (totalnego, opartego na glifosacie np. Sprinter 350 SL), lepiej jednak sięgnąć po niego tylko w ostateczności.

Kilkakrotnie w ciągu sezonu należy też wykopywać kłącza, starając usuwać z podłoża wszystkie ich fragmenty (kłączy nie wolno składować na kompoście! Rośliny najlepiej oddać do utylizacji lub zwrócić się o pomoc do instytucji zajmujących się ochroną środowiska np. w GDOŚ).

Pomimo całego mnóstwa wad, ten koszmar ogrodnika ma również pewne zalety. Rdestowiec japoński ma właściwości lecznicze i jest wykorzystywany w ziołolecznictwie, a jego właściwości są potwierdzone naukowo. Leczniczo stosuje się kłącze rdestowca. Jak pisze Marta Siesicka-Osiak w portalu stronazdrowia.pl:

Ze względu na bogactwo składników zawartych w kłączu ma ono bardzo szerokie zastosowanie: od hamowania rozwoju grzybów i bakterii chorobotwórczych, przez działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwhistaminowe, po zmniejszenie ryzyka powstawania zakrzepów.

Co niezwykle cenne, rdestowiec może pomagać także w walce z groźną boreliozą:

Ponadto amerykańscy naukowcy badający wpływ wybranych ekstraktów ziołowych w leczeniu pacjentów z boreliozą, doszli do wniosku, że najwyższą aktywność przeciwbakteryjną skierowaną przeciwko B. burgdorferi (krętkom boreliozy) wykazały chinina ghańska i rdestowiec japoński.

Sprawdź, na co i jak stosować rdestowiec japoński.