Zoo w Chorzowie. Jak zwierzęta radzą sobie z upałami? Sprawdziliśmy. Będziecie zaskoczeni!

Zwierzęta żyjące w ogrodach zoologicznych można podzielić na trzy grupy. Dla przedstawicieli pierwszej grupy wysokie temperatury to środowisko właściwe, dla drugiej są neutralne, a dla trzeciej to zupełnie obcy klimat. Bez względu na ten podział większość zwierząt w ciągu dnia odpoczywa i szuka schronienia w cieniu. Aktywne są głównie rano i wieczorem, kiedy nie jest tak gorąco.

- Wszystkim naszym zwierzętom zapewniamy stały dostęp do świeżej wody i cień na wybiegach, z których dość często korzystają w trakcie upału. Zwierzęta są mądre i wiedzą co zrobić by sobie nie zaszkodzić - mówi Daria Kroczek z Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie.

Poza tym, podopieczni chorzowskiego zoo, gdy tylko jest im za gorąco, mogą schować się w budynkach hodowlanych, w których temperatura jest zdecydowanie niższa.

Do pierwszej grupy zaliczają się gatunki, które w naturze żyją w gorącym klimacie, jaki panuje m.in. w Afryce i w południowej części Azji. W większości naturalnie wykształciły sobie zachowania, które pozwalają im zredukować negatywne skutki wysokich temperatur. Doskonały przykładem są tu nosorożce, które w upalnie dni szukają ochłody w kąpielach błotnych.

- Zimne błoto daje natychmiastową ulgę, jednak jego kojące działanie utrzymuje się dłużej - gdy paruje tworzy się bariera izotermiczna, która działa trochę jak filtr UV - tłumaczy Daria Kroczek.

Na wybiegu nosorożców można zobaczyć liczne wyrwy i zagłębienia, które powstały właśnie na skutek tworzenia opisanej bariery ochronnej, gdy tuż po kąpieli zaserwowanej im przez opiekunów z węża ogrodowego, zwierzęta zaczęły tarzać się po ziemi. Z błotnych kąpieli chętnie korzystają także świnie rzeczne, które na swoim wybiegu mają nawet mały zbiornik wodny.

Do znoszenia upałów doskonale przystosowane są słonie. Podstawową barierą ochronną jest ich skóra, mająca ponad 10 cm grubości. Istotną rolę przy regulacji temperatury pełnią u słoni uszy, których funkcja jest wykracza poza zwykłe wachlowanie.

- Uszy słonia wypełnia gęsty system naczyń krwionośnych. Wachlując uszami ochładzają płynącą w nich krew, która krążąc po innych partiach ciała ochładza cały organizm. Można to porównać to wewnętrznej klimatyzacji - wyjaśnia Daria Kroczek.

Poza zabezpieczeniami wynikającymi z anatomii, u słoni można zaobserwować kilka zachowań, które wspierają regulację ciepła. Aby ulżyć sobie w upale słonie obok kąpieli błotnych lubią także posypywać się piaskiem.

Do tej grupy w chorzowskim zoo zaliczają się także m.in. lwy. Choć w naturze zamieszkują głównie afrykańskie sawanny, gdzie wysokie temperatury nie są niczym wyjątkowym, to raczej próżno szukać ich spacerujących po wybiegu. Jeżeli lwy wychodzą z budynku, to zazwyczaj kładą się w cieniu drzew i krzewów.

Dla części zwierząt upały są dość neutralne i nie mają tak wielu sposobów na ochłodę jak gatunki wymienione wyżej. Najczęściej ich aktywność koncentruje się wczesnym rankiem i wieczorem, kiedy nie jest tak gorąco, a w ciągu dnia po prostu odpoczywają. Nie zawsze potrzebują do tego cienia, jak np. struś, który w środku dnia uciął sobie drzemkę na wyspie piasku w pełnym słońcu.

Wysokie temperatury nie robią wrażenia również na azjatyckich małpach - hulmanach. Mimo tego, że nie zagraża im przegrzanie, to opiekunowie ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w kreatywny sposób dbają o to, aby nic im się nie stało. Warzywa, którymi karmione są hulmany, podawane są w miskach wypełnionych wodą. W ten sposób małpy przy okazji posiłku, mogą zaznać ochłody.

Większość kopytnych również nie ma problemu z wysokimi temperaturami. Przykład mogą stanowić antylopy oraz kudu wielkie, które przy pełnym słońcu spokojnie spacerują po wybiegu i skubią trawę. W Polsce można je zobaczyć tylko w Chorzowie.

Do upałów dobrze przystosowane są wielbłądy, które w naturze występują w Azji południowo-zachodniej i Afryce północnej zamieszkując głównie obszary pustynne i półpustynne, gdzie nocą robi się bardzo. Te wyjątkowe zwierzęta potrafią dobrze funkcjonować przy dużych dobowych amplitudach temperatur. Obecnie, wielbłądy mieszkające w Chorzowie, są w trakcie zmiany wełny. Zrzucają stare włosy i zaczynają odrastać im nowe, dzięki czemu nie odczuwają panujących upałów.

Latem nieco ciężej jest zwierzętom, które w naturalnych warunkach funkcjonują w chłodnym klimacie. W Chorzowie można oglądać tygrysy syberyjskie, których naturalnym środowiskiem jest tajga.

- Obecnie rzadziej korzystają z wybiegu, a jeśli to robią, to można je zobaczyć głównie w zaciemnionych miejscach - mówi Daria Kroczek.

Teraz w ciągu dnia najczęściej śpią w budynku, dzięki czemu można je zobaczyć w niecodziennych pozach.

Podobnie jest z rosomakami, które w naturze żyją w tundrze i terenach górzystych. One również są mniej aktywne, starają się głównie spać i odpoczywać, ale przy odrobinie szczęścia można je zobaczyć na wybiegu. Jest on dobrze przystosowany do przyjęcia rosomaków - jest bardzo zacieniony, dużo tu zagłębień, pni drzew, nor i zgłębień, w których lubią przebywać rosomaki.

O tej porze roku niełatwo jest zobaczyć ibrisy, czyli pantery śnieżne. Zazwyczaj większość czasu spędzają w chłodnym budynku, a jeśli wychodzą na wybieg, to należy ich szukać schowanych w cieniu kamieni i drzew. Choć karakal stepowy zamieszkuje dużo cieplejsze tereny niż ibrisy, to on również w ciągu dnia na wybiegu wybiera dobrze zacienione miejsca.

W Śląskim Ogrodzie Zoologicznym mieszkają zwierzęta, które w naturalnych warunkach występują w różnych częściach świata, dlatego dość spore zróżnicowanie w ich odporności na temperatury. Mimo różnic, wszystkie są dość dobrze przystosowane do naszego klimatu i nie trzeba się martwić o ich kondycje przy aktualnych upałach.

- W zoo w dużej mierze żyją zwierzęta, które już urodziły się na terenie innych ogrodów w Europie. W większości są już przystosowane do panującego u nas klimatu. Przykładem mogą być tu nasze gepardy, które zimą uwielbiają biegać po śniegu - mówi Daria Kroczek.