Wybory 2020. "Jak dostarczyć karty, skoro nie ma skrzynek?"

FLESZ - W czasach koronawirusa jesteśmy lepsi, bardziej empatyczni

Zgodnie z przyjętą ustawą autorstwa Prawa i Sprawiedliwości wybory prezydenckie będą się mogły odbyć tylko drogą korespondencyjną. Zdaniem ekipy rządzącej to jedyna bezpieczna opcja na przeprowadzenie wyborów w dobie epidemii koronawirusa.

Wszyscy uprawnieni wyborcy, czyli ok. 30 mln osób, otrzymają do swoich skrzynek od Poczty Polskiej specjalne pakiety wyborcze (tylko na adres zameldowania).

Szkopuł w tym, że w wielu miejscowościach Małopolski mieszkańcy nie mają skrzynek pocztowych. Kłopot może być m.in. w Falkowej (gmina Ciężkowice).

- Skrzynki pocztowe przy swoich posesjach ma może połowa mieszkańców wsi. Ludzie, którzy mają nowe budynki, prawie wszyscy montują skrzynki na listy. Inaczej wygląda sytuacja w tradycyjnych gospodarstwach, gdzie gospodarz musi kilka razy dziennie wyjeżdżać ciągnikiem i nie ma tak ogrodzonej posesji, tym samym zamontowanej skrzynki. Starsi ludzie są również przyzwyczajeni, że listonosz doręcza im przesyłkę do rąk własnych, a przy okazji zamieni z nimi parę słów - mówi nam Michał Koralik, sołtys Falkowej.

Wątpliwości co do takiego przebiegu głosowania ma Jan Golba, burmistrz miejsko-wiejskiej gminy Muszyna. - To za krótki czas, żeby takie coś przygotować. Jak poczta ma sobie poradzić i w dwa dni dostarczyć wszystkie karty, jak dziś wystarczy spojrzeć, jakie są kolejki po odbiór przesyłek? Chyba że władze zaangażują w to wojsko, ale wtedy to już mamy z czym innym do czynienia niż z normalnymi wyborami - zaznacza Golba.

Zastanawia go nie tylko dostarczenie, ale i odbiór takich kart do głosowania. - Większość skrzynek pocztowych została już polikwidowana, bo ludzie odwykli od pisania listów. Jaką mam pewność, że ktoś odbierze taką kartę? - pyta.

Wybory korespondencyjne mogą być problemem również na Podhalu - i to zarówno dla listonoszy (albo kogokolwiek innego, kto będzie dostarczał karty do głosowania), jak i dla samych mieszkańców. W górach w zdecydowanej większości przeważa zabudowa jednorodzinna, w zdecydowanej mniejszości są to bloki mieszkalne.

- O ile z takimi blokami problemu większego nie ma, bo w każdej klatce jest zbiorcza skrzynka na listy, o tyle w domach na terenach wiejskich robi się kłopot - przyznaje jeden z zakopiańskich listonoszy.

Nie wszystkie domy mają skrzynki na listy. Pół biedy, gdy są takie, ale bez ogrodzenia. - Wtedy listy zostawiamy pod drzwiami i tyle. Gorzej jeśli jest teren ogrodzony, a na ogrodzeniu zamiast skrzynki jest tabliczka „Uwaga, zły pies” i faktycznie biega zwierzę. Gdzie wtedy mamy zostawić karty do głosowania? Na bramce? Przed bramką? Jaką będziemy mieli pewność, że trafią do właściwego adresata? - mówią listonosze.

I dodają, że boją się tych wyborów. Bo to na nich może spaść odpowiedzialność za niedostarczenie listów do adresatów. - A co jeśli okaże się, że pozostawiony list w bramce, albo przy drzwiach wejściowych zaleje deszcz, albo porwie wiatr? Kto wtedy będzie winny, że obywatelowi nie dane było zagłosować? - pytają.

Są także obawy o zdrowie. Ludzie boją się kontaktów między sobą - w czasie przekazywania kart do głosowania. - Już dostaliśmy dyspozycje, że wszelka korespondencja do osób przebywających w kwarantannie ma nie być dostarczane, ma wracać na pocztę. To jak ci ludzie dostaną karty do głosowania? Ich się pozbawi prawa wybory prezydenta - pytają listonosze.

Już nieoficjalnie pośród listonoszy w Zakopanem mówi się, że wielu z nich zamierza na czas wyborów pójść na zwolnienia. Ludzie po prostu się boją, że zarażą się koronawirusem, oraz że będą odpowiadali za fiasko korespondencyjnych wyborów.

Tymczasem okazuje się, że w przypadku, jeśli ktoś nie posiada skrzynki, może zostać ukarany. Grzywna może wynieść nawet 10 tys. złotych. Zgodnie z prawem pocztowym "karze pieniężnej podlega ten, kto nie realizuje obowiązku umieszczenia oddawczej skrzynki pocztowej albo umieszcza oddawczą skrzynkę pocztową niespełniającą wymogów".

Pytania w sprawie skrzynek wysłaliśmy do Poczty Polskiej. - Poczta Polska z uwagą śledzi prace legislacyjne w zakresie wyborów korespondencyjnych i czeka na jej ostateczny kształt. Nie komentuje procesu legislacyjnego. Do kwestii organizacyjnych, wynikających ze stosowania ustawy, odniesiemy się po zakończeniu procesu legislacyjnego - przekazała nam Justyna Siwek, rzecznik prasowy Poczty Polskiej.

I dodała, że pomimo stanu epidemii Poczta Polska zapewnia "ciągłość świadczonych usług dla obywateli i instytucji, wspierając działania państwa polskiego". - Spółka jest elementem strategicznej infrastruktury państwa, także w obszarze bezpieczeństwa - skwitowała Siwek.