Tłusty Czwartek w Chorzowie. Kolejki przed pączkarnią na Wolności. Jaka jest historia tego przysmaku?

Najwięcej chorzowian z centrum miasta udało się do „Dobrej Pączkarni” na ulicy Wolności. Długa kolejka stała tam nawet przed godziną 9.00, czyli po porannym szczycie zakupów przed pójściem do pracy. Większych kolejek (zarówno tam, jak i typowych piekarniach oraz cukierniach) można się spodziewać od około 15.00 – 16.00, kiedy mieszkańcy wrócą z pracy.

Staropolskie pączki nie przypominały dzisiejszych. Przez wieki ich receptura i forma się zmieniały. Jak mówi Barbara Klajmon kierownik Działu Obiektów i Zabytków Ruchomych w chorzowskim skansenie, w Polsce pojawiły się prawdopodobnie w XIV wieku i na samym początku… nie były słodkie.

— Chlebowe ciasto, nadziewane słoniną lub boczkiem było smażone, często dodatkowo polewane skwarkami. Tym tłustym przysmakiem raczono się w czasie zapustów, popijając gorzałką. Zwano je pampuchami lub kreplami. Ostatnia nazwa przetrwała do dziś na Górnym Śląsku, choć oczywiście oznacza słodki smakołyk — twierdzi Barbara Klajmon.

Pączki były także dość twarde. Dopiero w XVIII wieku stały się lżejsze. W dziele Jędrzeja Kitowicza czytamy, że człowiek „Staroświeckim pączkiem trafiwszy w oko mógłby go podsinić”.

— Kitowicz spoglądał na dawny przysmak z perspektywy swoich czasów, czyli wieku XVIII, kiedy to zaczęto do ich wyrobu używać ciasta drożdżowego i stąd w jego opisie „pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ścisnąwszy go w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje do swojej objętości, a wiatr zdmuchnąłby go z półmiska” – dodaje Barbara Klajmon.

Podobnie jak na innych terenach polskich na Górnym Śląsku ludzie także jedli pączki. Kierowniczka z chorzowskiego skansenu wspomina także, że w 2006 roku śląskie krepliki zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi województwa śląskiego.