Kopalnioki, fet ze szpyrki i nalewki powalczą w chorzowskim skansenie

Producenci i zwyczajne gospodynie domowe powalczą o nagrody. - Skroiłam dwanaście kilogramów szpyrki. Ostatnio tyle smalcu zrobiłam dla sportowców z okazji 60-lecia klubu w Wiśle Wielkiej - mówi Elżbieta Nowrotek, która zgłosiła do konkursu swój popisowy fet z wędzonej szpyrki.

Sukces gwarantują nie tylko tradycyjna receptura, podparta ustnymi lub pisemnymi zapewnieniami, że tak to się dawniej robiło, ale i swojsko brzmiąca nazwa. O nagrody powalczy 37 produktów i 7 potraw, w tym wiejska kapusta z żeberkami, fet ze śledziem, bułeczki wigilijne w miodzie, babówka z dynią, ser kozi, nalewka kminkowa, kiełbasa swojska wędzona, ser smażony, czy stanowicki syrnik. KATP

Najlepsze wino robi się z majowych pokrzyw. Pół kieliszka dziennie na czczo i od razu lepiej. Wzmacnia organizm - zapewnia pani Zofia Bojda z Ustronia. Na 37 regionalnych produktów oraz 7 potraw zgłoszonych do konkursu "Smaki Regionów" aż trzy należą do energicznej ustronianki, która chętnie zagląda do starych książek kucharskich i wypytuje swoje sąsiadki o tradycje kulinarne ich prababek.

Przyrządzane w maju wino nadaje się do picia, jesienią, w terminie zbliżonym do święta francuskiego beaujolais. - Moje jest półwytrawne i chociaż mniej znane, to równie dobre, a może i lepsze od francuskiego - mówi pani Zofia.

Wina z pokrzyw nie można na razie kupić, tak jak większości zgłoszonych produktów. Co nie znaczy, że uczestnicy konkursu nie mają ambicji, żeby je wypromować odtwarzając dawne receptury i nazwy, których używa się tylko lokalnie.

W niedzielę w Chorzowie, jurorzy - znawcy kuchni i etnografowie - dostaną na talerzu m.in.... "Kubusia", czyli placek z upieczonych w brytfance ziemniaków sparzonych mlekiem z dodatkiem jabłek. - Nie wiemy, skąd wzięła się ta nazwa, ale Słowacy mówią na to danie Jano - opowiada Jacek Juroszek z Karczmy Kopyrtołka w Koniakowie.

Z kolei tarnogórska Restauracja-Winiarnia "Sedlaczek" będzie przyrządzała zająca z królika. Moczone przez 3 dni w zalewie mięso, upieką i podadzą z kluskami oraz modrą kapustą .

Pięć lat temu producenci, którzy w większości są laureatami konkursu, powołali Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego. Ma ona ułatwić promocję, bo nawet zdobycie ogólnopolskiej "Perły" na Polagrze, oraz honorowej nagrody "Klucz do Polskiej Spiżarni" tego nie gwarantuje.

W Pszczynie nad opakowaniem do kopalnioka, tradycyjnego śląskiego maszketu, pracowali wiele miesięcy, bo wkrótce ma trafić do sklepów. Efekt: papierek jest czarny jak cukierek i ozdobiony dwoma górniczymi młotkami. - Kopalniokami Ślązacy zajadali się od dawna. W jego składzie są anyż oraz zioła, takie jak mięta, dziurawiec, melisa - mówi Wojciech Cybulski z firmy Visa Bell z Pszczyny.

- Promocja? Mój fet z wędzonej szpyreczki jest hitem i bez tego. Synowi, koledzy zawsze zabierali śniadanie - dodaje Elżbieta Nowrotek z Wisły Wielkiej.

To mogą być przeboje niedzielnego jarmarku w Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie

Zofia Bojda, gospodyni z Ustronia, zgłosiła do konkursu między innymi wino z pokrzyw.
Wino przyrządza z młodych pokrzyw zebranych w maju, można je pić nawet po 3 miesiącach.

Klaudia Roksela z Pszczyny lubi kopalnioki - czarne cukierki w czarnym papierku.
W skład tych popularnych cukierków wchodzą anyż oraz zioła, takie jak melisa, mięta i dziurawiec.

Elżbieta Nowrotek z Wisły Wielkiej uważa, że nie ma nic lepszego niż fet z wędzonej szpyrki. By uzyskać niepowtarzalny smak, do smalcu dodaje zawsze cebulę, czosnek, mleko i jabłko.

Talerz śląskiego żuru w Hiszpanii za 7 euro

Z Mirosławem Drewniakiem, mistrzem kuchni, rozmawia Katarzyna Piotrowiak

Pamięta Pan kopalnioki?

To takie landryny, czarniejsze od kukułek. Jadłem je, kiedy chodziłem do szkoły. Pamiętam też podpiwek, taki bezalkholowy napój o ciemnej barwie.

Gospodynie szukają starych receptur, jak grzyby po deszczu powstają karczmy serwujące tradycyjne dania. Wracamy do kulinarnych korzeni?

Mimo fascynacji kuchnią włoską i francuską, coraz chętniej wracamy do tradycji. Obecnie kawałek deski i słomy gwarantuje napływ klientów. W niedzielę w karczmach ścigamy się w jedzeniu śląskich klusek. Ostatnio gotowałem śląskie dania w Hiszpanii w ramach dni kuchni polskiej. Za talerz żuru kasowaliśmy po 7 euro, ale chętnych nie brakowało, bo wiedzieli, że to coś naszego.

Czy śląski żur jest w stanie konkurować z włoską jarzynową zwaną minestrone?

Oczywiście, że tak. Europa jest ciekawa tego, co mamy do zaoferowania. Kiedy przygotowywaliśmy roladę z modrą kapustą, jeden z kucharzy hiszpańskich przygotowujących sałatki, zabrał z naszego stanowiska czerwoną kapustę i wrzucił ją do swojej sałatki.

Dobra była ta sałatka?

Tak. Okazało się, że oni też lubią czerwoną kapustę.