Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Fenomen samoprzylepnych karteczek. Czy wiesz, jak wykorzystać je w nauce? Pomysły na lekcje z mini notatkami

OPRAC.:
Małgorzata Meszczyńska
Małgorzata Meszczyńska
Czy samoprzylepne karteczki mogą urozmaicić i uatrakcyjnić lekcję w szkole?
Czy samoprzylepne karteczki mogą urozmaicić i uatrakcyjnić lekcję w szkole? Jason Goodman/unsplash
Kolorowe, tanie i łatwe w użyciu. Znakomicie sprawdzają się w pracy biurowej, można je też z powodzeniem wykorzystać w edukacji. I to nie tylko podczas powtórek w domowym zaciszu. Jak samoprzylepne karteczki mogą pomóc w prowadzeniu lekcji? Czy tego typu notesiki mogą uatrakcyjnić zajęcia? Jak można je wykorzystać w szkole?

Spis treści

Samoprzylepne karteczki: atrakcyjny pomysł na lekcje

Kolorowe, samoprzylepne karteczki są obecne w szufladzie biurka niemal każdego ucznia. To na nich najczęściej notujemy ważne informacje, o których trzeba pamiętać. Łatwość wykorzystania tego typu notesów doceniły biura, często są też wykorzystywane przy marketingowych projektach oraz w szybkiej komunikacji pomiędzy domownikami. Samoprzylepne karteczki mogą być przydatne również podczas lekcji w szkole. Z pewnością uatrakcyjnią zajęcia, a kolorowy akcent można wykorzystać na wiele sposobów.

- Tanie, łatwe w użyciu i szeroko dostępne karteczki samoprzylepne mogą być efektywnie wykorzystane w nauczaniu. Jest wiele praktycznych sposobów wykorzystania karteczek, każdy z nich wykorzystuje jakąś zasadę dobrego nauczania - podkreśla Danuta Sterna, wykładowczyni i nauczycielka, promotorka oceniania kształtującego.

Ograniczenie notatek i przetwarzanie informacji

- Jeśli nie chcemy, aby uczniowie dużo pisali, a zależy nam na sformułowaniu konkretnych wniosków, możemy poprosić ich o zanotowanie myśli na karteczce. Dzięki zastosowaniu ograniczonej przestrzeni, uzyskujemy skupienie się na sednie zagadnienia. Ten sposób pomaga w animowaniu refleksji każdego ucznia. Refleksja jest kluczowa w głębokim uczeniu się – zaznacza Danuta Sterna.

Odręczne notatki mogą być przechowywane lub wklejane do zeszytu. Ekspertka podpowiada, że karteczki samoprzylepne mogą być też osobistym zbiorem myśli. Zapisywanie odręczne powoduje, że informacje są lepiej przetwarzane. Notatki wykonywane na urządzeniach cyfrowych są zwykle zapisem dosłownym.

- Według Hetty Roessingh z University of Calgary (BBC Worklife, 2020) robienie notatek cyfrowych, przy pomocy klawiatury, nie uruchamia przetwarzania informacji. Ręczne zapisywanie notatek wiąże się z mnóstwem procesów poznawczych, mózg podsumowuje, parafrazuje, organizuje, przekształca, znajduje połączenia i kształtuje informacje. Wiąże się z koniecznością znalezienia właściwych słów i wymaga interakcji z tematem na głębszym poziomie – zaznacza nauczycielka.

Samoprzylepne karteczki pomagają też w lepszej analizie tematu opracowywanego podczas lekcji. Uczniowie, którzy mają pod ręką niewielkie notesy, mogą zaznaczać swoje przemyślenia na bieżąco.

- Uczniowie w czasie słuchania wykładu, oglądania filmu, czytania tekstu notują na przylepnych karteczkach ważne myśli, które im przyszły do głowy. Następnie wieszają karteczki w wyznaczonym miejscu, aby inni mogli się z nimi zapoznać. W ten sposób mocniej skupiają się na temacie, a po drugie mają szansę zapoznać się ze zdaniem innych uczniów – mówi Sterna.

Podobnie na bieżąco można sygnalizować ważne pytania lub istotne informacje podczas pracy z tekstem. Karteczka z krótką notatką przyklejona w odpowiednim miejscu, pozwala łatwo wrócić do wskazanego fragmentu tekstu. W ten sposób łatwiej skupić się na analizie dłuższych tekstów, bez robienia przerw na notatki w zeszycie.

- Nauczyciel może również zadać uczniom przed czytaniem tekstu pytania, na które w czasie pracy uczniowie szukają odpowiedzi w tekście i wpisują odpowiedź na karteczce samoprzylepnej – dodaje ekspertka.

Przyklej, odklej, zmień miejsce

Oto szereg pomysłów, jakie poleca propagatorka oceniania kształtującego i promotorka dobrych praktyk edukacyjnych, na wykorzystanie samoprzylepnych karteczek podczas lekcji. Wiele z tych sposobów pomaga zarówno uczniom, jak i nauczycielom śledzić postępy w nauce i wyłapywać zagadnienia, które jeszcze wymagają wyjaśnień.

  • Zmiana. Dzięki temu, że karteczki można przenosić i przyklejać w różnych miejscach, możliwa jest zmiana ich położenia w trakcie uczenia się i poznawania danego tematu. Uczniowie widzą, że ich zdanie lub opinia w trakcie procesu uczenia się może się zmieniać.
  • Wyjściówki. Uczniowie wychodząc z klasy notują odpowiedź na zadane przez nauczyciela pytanie (np.: Co było dla mnie na lekcji ważne?) i przyklejają taką „wyjściówkę” na drzwiach. Po lekcji nauczyciel może zebrać karteczki i na ich podstawie zorientować się, jak przebiega proces uczenia się. Jeśli nauczyciel wraca do zapisów na karteczkach na następnej lekcji, to uczniowie widzą, że ich zdanie jest dla nauczyciela ważne.
  • Pytania. Nauczyciel wstępnie zapowiada, jakiego tematu będzie dotyczyła lekcja i prosi uczniów, aby na karteczkach zapisali pytania do tego tematu, które im przychodzą do głowy. Pod koniec lekcji nauczyciel sprawdza, na które pytania można było uzyskać odpowiedź podczas lekcji. Pytaniom bez odpowiedzi można poświęcić kolejną lekcję. To sposób na zainteresowanie uczniów tematem, zachęcenie ich do zadawania pytań i uruchamiania wiedzy, którą już posiadają.
  • Generowanie pomysłów. Zastosowanie karteczek, gdy zależy nam na wygenerowaniu pomysłów. Prosimy uczniów, aby zapisywali pomysły na karteczkach i przyklejali je np. na plakat. Następnie można pomysły z karteczek skategoryzować lub wybrać te, które są możliwe do wykonania lub najlepsze. Karteczki z pomysłami burzy mózgów można zachować i wrócić do nich później. Dzięki temu pomysły nie gubią się. Mogą też służyć do porównania wiedzy początkowej z końcową. Zbiorowe kreowanie pomysłów pomaga we współpracy i uczeniu się, buduje dobre relacje i więzi.
  • Przewidywania. Na początku lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytanie kluczowe. Każdy uczeń pisze odpowiedź na karteczce i przykleja ją na spodzie ławki. Na końcu lekcji sprawdza, czy jego odpowiedź jest zgodna z tym, czego się podczas lekcji nauczył.
  • Głosowanie. Nauczyciel przedstawia kilka propozycji do wyboru. Uczniowie mają do dyspozycji tę samą liczbę karteczek i mogą je rozmieścić według uznania. Następnie zlicza się liczbę karteczek i wyznacza opcję, która ma ich najwięcej. To szybka metoda głosowania, dająca uczniom poczucie wpływu.
  • Parking. Jeśli podczas lekcji uczeń zada pytanie, które nie jest związane ściśle z tematem lekcji, a nauczyciel nie chce przerywać zajęć na udzielanie odpowiedzi, może poprosić ucznia, aby zapisał swoje pytanie na karteczce i przykleił na tablicy pt.: Parking. Ważne jest, aby do tego pytania wrócić w odpowiednim momencie. W ten sposób nauczyciel nie traci czasu lekcji na odpowiadania na pytania niezwiązane z tematem, a uczeń widzi, że jego pytanie doczeka się kiedyś odpowiedzi.
  • Porządkowanie. Sposób służy porządkowaniu pojęć. Wraz z uczniami nauczyciel wypisuje ważne pojęcia związane z tematem i wiesza kartki na tablicy. Ten sposób pogłębia uczenie się. Porównywanie i klasyfikowanie pomaga zauważyć podobieństwa i różnice pomiędzy pojęciami.
  • Budowa zdania. Karteczki różnokolorowe mogą służyć do nauki budowy zdania, wtedy kolor oznacza inną część mowy. Jest to znakomita metoda, pomagająca uczniom zrozumieć gramatykę.
  • Dopasowywanie. Nauczyciel zapisuje na tablicy kluczowe pojęcia z wiązane z tematem, a uczniowie na karteczkach samoprzylepnych dopisują inne pojęcia związane z przedstawionymi przez nauczyciela. Można zastosować karteczki w różnych kolorach. Inny podobny pomysł polega na dopasowaniu np. argumentów do tezy. Argumentów uczniowie mogą szukać samodzielnie w tekście. Co ważne: szukanie podobieństw i zależności pogłębia myślenie.
  • Wybór opcji. Nauczyciel przykleja karteczki z napisami na podłodze i prosi o ustawienie się przy wybranej karteczce. Dzięki temu uczniowie muszą zapoznać się zapisami opcji i zastanowić się nad wyborem. Poza tym uczestniczą czynnie w zajęciach – muszą bowiem wstać z miejsc, dokonać analizy i wyboru.
  • Pojęcia. Uczniowie zapisują znaczenie lub wyjaśnienie nowego pojęcia na karteczce i przyklejają przy nazwie pojęcia. Po przyklejeniu nauczyciel z uczniami sprawdza zapisane sugestie uczniów. Ten sposób może służyć do formułowania definicji.
  • Fiszki. Karteczki mogą posłużyć jako fiszki. Z jednej strony piszemy np. nazwę pojęcia, a na odwrocie jego definicję. Można karteczki powiesić na ścianie, a uczniowie chodząc po sali mogą sprawdzać swoja wiedzę. Metoda często używana w nauce języków obcych. Dzięki temu uczniowie dokonują samooceny i powtarzają skutecznie wiadomości.
  • Tworzenie kryteriów sukcesu. Uczniowie na prośbę nauczyciela zapisują na karteczkach tzw. kryteria sukcesu do lekcji, do zadania lub do sprawdzianu. Po ich przyklejeniu następuje wspólna dyskusja nad tym, które z kryteriów będą obowiązywały. Ten pomysł można wykorzystać również przy tworzeniu wspólnych zasada np. zachowania w klasie. W ten sposób, podczas prowadzenia wspólnych ustaleń, zachowuje się potrzebę autonomii uczniów.
  • Komentarze do prac. Po ukończeniu projektów, uczniowie robią wystawę swoich prac. Oglądając ją, uczniowie na karteczkach wpisują komentarze do wykonanych projektów. Co istotne – umawiamy się z uczniami, aby skupili się na pozytywnych aspektach i docenili autorów projektu. Takie „docenienia” autorzy prac mogą zabrać sobie na pamiątkę.
  • Dzielenie się i obdarowywanie. W sali lekcyjnej można zawiesić tablicę, na której każdy uczeń przyklei karteczkę z własnym zapisem. Zapis może dotyczyć docenienia, podziękowania koledze lub koleżance za pomysł lub być propozycją pomysłu dla kogoś innego. Karteczki mogą powstawać z inicjatywy ucznia albo być informacją zwrotną dla kolegi lub koleżanki, np. po prezentacji wykonanego przez niego zadania. Ten sposób umożliwia uczniom przekazanie informacji zwrotnej koleżance lub koledze. Jest też możliwością doceniania pracy innego ucznia.
  • Kartki wdzięczności. Uczniowie na karteczkach wpisują docenianie lub wyrazy wdzięczności dla kolegi lub koleżanki. W wyznaczonym terminie przekazują karteczki adresatom. Wyrazy wdzięczności nie muszą dotyczyć wielkiej sprawy, może to być podziękowanie za pożyczenie ołówka lub wytłumaczenie czegoś. Zwyczaj wyrażania wdzięczności jest bardzo dobry zarówno dla wyrażającego, jak i przyjmującego wdzięczność. Zaspokaja u uczniów potrzebę więzi.

- Karteczki samoprzylepne dają wiele możliwość i praca z nimi nie jest kosztowna. Przede wszystkim pozwala na współpracę uczniów, możliwość poznania zdania innych, pogłębia refleksję ucznia i jest użyteczna przy utrwalaniu – podsumowuje Danuta Sterna.

źródło: blog Moja Oś Świata

od 12 latprzemoc
Wideo

Akcja cyberpolicji z Gdańska: podejrzani oszukali 300 osób

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Fenomen samoprzylepnych karteczek. Czy wiesz, jak wykorzystać je w nauce? Pomysły na lekcje z mini notatkami - Strefa Edukacji

Wróć na chorzow.naszemiasto.pl Nasze Miasto